NA SKRÓTY...  
  KRYTERIA OCENY
OCENA TECHNICZNA
OCENA EKONOMICZNA
OCENA INSTALATORSKA
OCENA GWARANCJI
DODATKOWE KRYTERIA
 

 wróć do sieci...


 

PROJEKTOWANIE - INTELIGENTNY BUDYNEK

       "Inteligentny budynek" to tematyka bardzo szeroka. Uniwersalny system okablowania strukturalnego to podstawa infrastruktury fizycznej takiego budynku.

Wybór systemu

       Jednakże wybór systemu okablowania strukturalnego może być trudny wobec sporej ilości rozwiązań istniejących na polskim rynku. Nie zawsze wiadomo, jak ocenić dany system, w kategorii przystosowania do pracy w budynku, który moglibyśmy nazwać "inteligentnym". Każdy z producentów mówi o swoim systemie jako o "systemie najlepszym". Trudno więc wybrać, kierując się konkretnymi przesłankami, nie mając jasnych zasad oceny tego typu systemów.
       Należy podjąć próbę przedstawienia jasnych kryteriów, według których ocena okablowania będzie łatwiejsza i możliwa do przeprowadzenia.

Kryteria oceny

       Chcąc ocenić system okablowania strukturalnego należy stworzyć system kryteriów według których można dokonać jednoznacznej oceny. Przyjmuje się pięć kategorii kryteriów:
- Techniczne.
- Ekonomiczne.
- Instalatorskie.
- Gwarancja.
- Dodatkowe.

       Kategoria oceny technicznej jest podstawowym kryterium, które na samym początku decyduje o tym, czy dany system w ogóle jest rozpatrywany, wybierając rozwiązanie dla "inteligentnego budynku". Jeżeli system nie będzie spełniał wymagań technicznych zostanie już na początku zdyskwalifikowany. Analiza techniczna systemów obecnych na rynku polskim pokazuje, że systemy przez tą ocenę przechodzą bez kłopotu. Widać również, że zasadniczo nie różnią się one wiele wzajemnie między sobą, jeżeli chodzi o parametry i rozwiązania techniczne. Dlatego istotną rolę będą mieć następne kryteria.

       Kryterium ekonomiczne to drugie w kolejności kryterium, które może zadecydować o wyborze rozwiązania. Planując olbrzymią inwestycję, jaką jest budowa lub stworzenie w starym obiekcie "inteligentnego budynku" należy bardzo dokładnie przyjrzeć się kosztom takiego przedsięwzięcia w oparciu o wykorzystanie rozwiązań różnych producentów.

       Ocena instalatorska systemu może być bardzo istotna, gdy zainteresowanie będzie dotyczyć wymagań projektowych i budowlanych oraz czasu trwania instalacji okablowania, co będzie oczywiście wpływać na obraz całości inwestycji, jaką jest "inteligentny budynek".

       Gwarancja może czasem stać się elementem, który przeważy całą szalę oceny systemu w przypadku, gdy ocena innych elementów systemu będzie bardzo podobna, albo identyczna. Jasna i długoletnia gwarancja w przypadku budynku, który ma istnieć i funkcjonować nie przerwanie przez szereg lat, ma kolosalne znaczenie na rezultat porównania różnych systemów.

       Kryteria dodatkowe zostały tak nazwane ze względu na trudności w umiejscowieniu ich w innych kategoriach oceny systemu. Choć pozornie te kryteria mają najmniejsze merytoryczne znaczenie, to dopełniają one oceny rozważanego rozwiązania konkretnego dostawcy.

 wróć...


Ocena techniczna

       Podstawowym kryterium oceny systemu okablowania jest zgodność parametrów systemu z wymaganiami norm branżowych. W związku z tym, że nie ma polskiej normy dotyczącej tego zagadnienia, producenci opierają się o normę amerykańską oraz europejską. Norma wprowadza pojęcie kategorii, które mówią o przystosowaniu systemu do transmisji z poszczególnymi prędkościami. W chwili obecnej jedyną rozpatrywaną kategorią jest KAT-5, która gwarantuje przesyłanie informacji z prędkością 100 Mbit/s. Praktycznie nie ma na rynku (liczącego się) systemu, który nie spełniałby wymagań KAT-5. Podkreślanie więc tego faktu mija się z celem, gdyż system, który nie spełniałby takich wymagań nie mógłby istnieć na konkurencyjnym rynku. Po przyjrzeniu się poszczególnym systemom można zauważyć, że różnice pomiędzy nimi są bardzo niewielkie. Wszystkie opierają się o takie same założenia odnośnie topologii, standardów gniazd, wtyczek, kabli, szaf itp., które po prostu muszą spełniać wymagania tych samych norm. Różnice pojawiają się w estetyce, technice montażu oraz tego typu sprawach.

       Odrębną kwestią jest zapewnienie ze strony producenta homologacji Ministerstwa Łączności. Co prawda obecnie nie ma konieczności wykazania się taką homologacją przez producenta okablowania, ale pomiędzy instalacją okablowania, a instalacją telefoniczną publiczną istnieje styk (centrala, pole krosownicze, okablowanie) i Ministerstwo w przyszłości może żądać takiej homologacji. Producent, który taką homologację posiada na pewno lepiej dba o interesy swoich klientów, troszcząc się już dziś o przyszłość.

       Bardzo ważną cechą systemu okablowania powinna być możliwość pracy w różnych środowiskach, zwłaszcza w środowiskach trudnych od strony zakłóceń elektromagnetycznych. Producent powinien zaproponować możliwość instalacji systemu nieekranowanego, jak i ekranowanego. Również w przypadkach skrajnie trudnych warunków od strony zakłóceń dostawca okablowania powinien posiadać ofertę światłowodową. System, który umiałby się dopasować do napotkanych warunków w otoczeniu, czy też budynku, byłby systemem idealnym.

       Kwestia wsparcia technicznego nie będzie zauważalna wprost, ale będzie widoczna w postaci efektu końcowego, czyli gotowej instalacji. Chodzi o wsparcie techniczne, czyli pomoc na każdym etapie budowy systemu. Jeżeli producent wspiera swoich klientów na etapie projektu, wykonania, odbioru, gwarancji, to instalacja okablowania na pewno szybciej powstanie oraz będzie lepiej spełniać oczekiwania.

       Oczywiście nie bez znaczenia jest sam wygląd elementów wchodzących w skład systemu. Estetyka z jaką jest wykonany system okablowania może bardzo mocno wpłynąć na ostateczny kształt oceny. Producenci jednakże starają się, aby ich systemy były atrakcyjne pod względem wyglądu. Starają się to czynić przez nadanie ergonomicznego kształtu, czy też odpowiednią kolorystykę elementów (zwłaszcza kabli). Dbają również, aby kształ, kolor, logo jednoznacznie kojarzyło się z firmą, która system wytworzyła.

       Dwie kwestie techniczne są sprawami, które mogą wyróżniać dany system. Pierwszy to styk (konektor), czyli miejsce gdzie fizycznie następuje połączenie kabla (miedzi) z portem RJ45 (specjalny stop). To miejsce ma zasadniczy wpływ na parametry transmisji i od niego zależy, jak system będzie pracował przy gwarantowanej prędkośći transmisji. Producenci wręcz chwalą się swoimi stykami, gdyż jest to wielkie osiągnięcie współczesnej techniki, gdzie uzyskuje się olbrzymie prędkości transmisji oraz na szereg lat zapewniony jest styk (połączenie) wysokiej jakości.

       Drugą kwestią techniczną, którą system może się wyróżniać w stosunku do innych to zalecana przez producenta metoda pomiaru systemu okablowania. Czasami producent wręcz wymusza użycie konkretnego miernika, jakim należy dokonywać pomiarów. Oceniając zarówno metodę, jaki miernik służący do pomiarów należy się oprzeć o zalecenie (TSB 67), które wchodzi w skład norm dotyczących okablowania strukturalnego. Odbiór instalacji, wykonanie pomiarów, które również często służą do kwalifikacji do poszczególnej kategorii transmisji, mają wpływ na jakość z jaką będzie pracować system, a więc i cały "inteligentny budynek".

 wróć...


Ocena ekonomiczna systemu

       Od strony ekonomicznej oczywiście najważniejszą sprawą jest cena. To element, na który przede wszystkim należy zwrócić baczną uwagę decydując o wyborze systemu okablowania. Cena systemu ma dwa aspekty. System składa się z szeregu elementów, a każdy z tych elementów ma określoną cenę. Można więc analizować cenę systemu patrząc na ceny poszczególnych elementów i te ceny wzajemnie porównywać w przypadku kilku systemów. Ale system można również traktować jako całość. Wiadomo, że w skład systemu wchodzi pewna liczba elementów i pomiędzy różnymi systemami, ta liczba może się różnić - co w efekcie końcowym, nawet przy tej samej cenie elementów, może przynieść zupełnie inną cenę dla poszczególnych systemów. W przypadku "inteligentnego budynku" kwestia wyceny instalacji okablowania strukturalnego może być prostsza, gdyż wcześniej powinien istnieć projekt instalacji wraz ze specyfikacją elementów wchodzących w skład systemu. Stąd w łatwy sposób można określić cenę, która będzie służyła do porównania różnych rozwiązań. Po analizie technicznej okablowania w budynku, analiza ekonomiczna musi być tą drugą, która będzie decydować o wyniku oceny systemu okablowania.

       Bardzo ważnym elementem oceny ekonomicznej jest dostępność towaru, czyli czas oczekiwania na towar. Dla budynku będzie to oznaczać czas trwania prac instalatorskich wewnątrz. Jest oczywiste, że producent, który nie posiada w Polsce swojego magazynu nie jest w stanie wywiązać się z bardzo krótkich terminów dostaw towaru. Może to oznaczać długi termin oczekiwania na zakończenie prac związanych z instalacją okablowania strukturalnego. Może to również oznaczać niemożność zarządzania frontem robót, jeżeli chodzi o instalację okablowania, w szczególnych przypadkach.

 wróć...


Ocena instalatorska

       Najlepszą ocenę instalatorską wybranego systemu można uzyskać nie od producenta, lecz od instalatorów okablowania, jako że mają oni największe doświadczenie w tej dziedzinie. Jeżeli firma w swej ofercie ma kilka systemów, to firma ta doskonale umie ocenić i porównać konkurencyjne systemy. Prace instalatorskie dzielą się dwa etapy: prace projektowe oraz prace montażowe.

       Na etapie projektu można ocenić system, jak łatwo się go projektuje, na ile oferta producenta jest kompletna i uniwersalna (różne warunki budowlane: pod tynkiem, suchy tynk, na tynk, pod sufit, pod podłogę). Dzięki czemu instalator nie ma problemów z wyszukaniem elementu, który akurat jest wymagany w danym miejscu projektu. Już na etapie projektu można zauważyć, że niektóre systemy składają się z mniejszej ilości komponentów, dzięki czemu sam proces projektowania może przebiegać szybciej. Ważne jest również, aby firma proponująca swoje rozwiązanie potrafiła się wypowiedzieć na temat wymagań budowlanych, gdyż zakładamy, że instalacja okablowania strukturalnego będzie instalowana w trakcie wykańczania wewnątrz budynku, a projekt będzie sporządzony już na etapie projektu innych instalacji (kanalizacji, elektrycznej, wentylacyjnej itd.).

       W trakcie trwania montażu instalator potrafi doskonale ocenić jakość systemu, dotyczy to łatwości montażu oraz dopracowania całego systemu w szczegółach. Jeżeli chodzi o sam montaż przewodu w portach RJ45 to producenci stosują bardzo różne techniki (za pomocą narzędzia uderzeniowego, ręcznie bez narzędzi) oraz różne sposoby oznaczania par (ich rozdzielenia) i trakują moduł RJ45 do puszki jako całość bez możliwości demontażu lub port RJ45 jako uniwersalny element, który możemy wszędzie znaleźć (w puszce, tablicy rozdzielczej). Oczywiście te wszystkie cechy systemu mają wpływ na łatwość montażu, jego jakość, a także czas trwania prac montażowych.

 wróć...


Ocena gwarancji systemowej

       Dla "inteligentego budynku", który jest inwestycją na bardzo długi okres czasu, gwarancja jest istotnym elementem tego, co producent ma do zaoferowania swoim klientom. Od gwarancji, czyli zabezpieczenia interesów właściciela budynku z całą infrastrukturą, zapewniającą mu najwyższy standard, często zależy ostateczny wybór rozwiązania.

       Najbardziej istotnym elementem każdej gwarancji jest okres jej obowiązywania. W przypadku systemu okablowania czas trwania gwarancji jest najważniejszy, przez wzgląd na czas życia samego budynku, który to istnieje od momentu wybudowania, aż do rozbiórki. Okablowanie musi zabezpieczać poprawną pracę systemu w długim horyzoncie czasowym. System okablowania nie może ciągle ulegać zmieniającym się modom, co wymuszałoby w obiekcie ciągłe prace budowlane. Czas trwania gwarancji może być połączony z okresami w jakich odbywa się remont budynku. Z doświadczeń z rynku amerykańskiego wynika, że taki okres to 15-cie lat. Przy okazji remontu jest jak najbardziej uzasadniona wymiana wszystkich kabli, które znajdują się w ścianach budynku. Nie należy więc traktować okresu trwania gwarancji tylko w kategorii chwytu marketingowego i patrzeć, który z producentów oferuje dłuższy czas trwania swojej gwarancji.

       Ale sam czas trwania gwarancji to nie jedyny element w niej zawarty. Bardzo ważne są same warunki gwarancji, czyli zarówno co musi spełniać system, aby uzyskał gwarancję oraz co w jej ramach przysługuje klientowi, a także jak postępować w przypadku kłopotów z systemem. Jeżeli chodzi o warunki, jakie musi spełniać system zanim uzyska gwarancję, to większość dostawców wymaga, aby elementy użyte w nim pochodziły z ich własnej produkcji. Jest to naturalne, że każdy chce odpowiadać za własny wyrób, zwłaszcza przy tak poważnych inwestycjach jak "inteligentny budynek" oraz przy tak długim czasie trwania gwarancji.

       Gwarancja zawiera w sobie zwykle ustalenia, co tego, jakie aplikacje (protokoły transmisji) będą mogły być używane w przyszłym obiekcie. Producenci wykazują dwojakie podejście do tej sprawy. Niektórzy udzielają gwarancji na konkretny protokół transmisji, który został określony na etapie projektu. Inni gwarantują wszystkie aplikacje do pewnej prędkości transmisji (np. do 100Mbit/s). Wydaje się, że w przypadku "inteligentnego budynku", gdzie po pierwsze trudno określić na etapie projektu, jakie protokoły transmisji będą wykorzystywane, a po drugie budynek musi się charakteryzować ogromną elastycznością, jeżeli chodzi o rekonfigurowanie oraz bogactwo wykorzystywanych systemów, to podejście drugie, czyli gwarancja na wszystkie aplikacje do określonej prędkości transmisji - jest bardziej rozsądne i uzasadnione.

       Użytkownik obiektu, jakim może być "inteligentny budynek" musi być również zainteresowany wszelkimi opłatami, jakie mogą się wiązać z gwarancją. Koszty mogą się pojawić na etapie samego udzielania gwarancji (np. za pomiary miernikiem dynamicznym) oraz później przy okazji przeglądów i konserwacji. Warto pod tym kątem ocenić oferty poszczególnych dostawców.

       W ramach gwarancji istnieje jeszcze jedna kwestia, która jest bardzo istotna dla koncepcji "inteligentnego budynku". Kwestia ta dotyczy dokumentacji instalacji okablowania strukturalnego. Dokumentacja, która powstanie na etapie projektowania, będzie dokumentacja wstępną. Dokumentacja powykonawcza będzie odzwierciedlać instalację po ukończeniu. Dokumentacja powinna być tak zrobiona, aby mogli z niej korzystać bardzo różni użytkownicy, poczynając od samego administratora budynku, poprzez administratorów poszczególnych systemów "inteligentnego budynku", kończąc na firmach, które w ramach wynajmu powierzchni biurowej będą również korzystać z usługi dostępu do infrastruktury teleinformatycznej. Profesjonalizm, a zarazem prostota dokumentacji będzie bardzo ważnym elementem przy administrowaniu oraz zarządzaniu "inteligentnym budynkiem".

 wróć...


Dodatkowe kryteria oceny

       Oceniając system, produkt, rozwiązanie interesującym jest to, czy firma występująca ze swoją ofertą, ma już za sobą jakieś osiągnięcia w dziedzinie, w której proponuje swoje rozwiązanie. Warto zdobyć więcej ogólnych informacji o firmie, która przedstawia swoje rozwiązanie. Mogą to być informacje o pochodzeniu, historii firmy, o stanie zatrudnienia, osiągnięciach oraz wielu innych rzeczach, które mogą dać więcej światła na dostawcę. Firmy, które w Polsce proponują rozwiązanie okablowania strukturalnego, to zwykle firmy dobrze znane i uznane na całym świecie. Natomiast warto zdobyć informacje o wynikach tych firm w Polsce, czyli w kraju, gdzie ma powstać "inteligentny budynek". Warto sprawdzić ilość wykonanych instalacji, doświadczenie i osiągnięcia w temacie "inteligentnego budynku", gdyż może to być pomocne przy podejmowaniu decyzji o wyborze dostawcy rozwiązania. Jest ciekawe, jakie były wielkości instalacji wykonywanych przez firmę proponującą swoje rozwiązanie do tej pory. Szczególnie instalacje duże i bardzo duże są warte zainteresowania ze względu na podobny rozmiar i skalę przedsięwzięcia, z jaką można się spotkać przy instalacji w "budynku inteligentnym". Ciekawy jest również udziału danego systemu w sprzedaży na polskim rynku. Jeżeli jakiś system był częściej wybierany przez polskiego użytkownika, to musi istnieć tego przyczyna oraz uzasadnienie.


 wróć...